Slaapproblemen bij medewerkers en de impact op organisaties
Zestien procent van de werkende Nederlanders heeft last van slaapproblemen. Omgerekend zijn dit 1,3 miljoen mensen (TNS Nipo, Onderzoek slaapproblemen, 2016). Zij slapen vooral te licht, onrustig of komen moeilijk in slaap. Daarnaast hebben zij moeite met doorslapen of worden ze te vroeg wakker. Dit heeft een verminderde slaapkwaliteit en slaaptekort tot gevolg, waardoor mensen gemiddeld een uur minder slapen dan de zeven tot acht uur per nacht die de meeste mensen nodig hebben. Dit kan grote gevolgen hebben voor u als werkgever. Maar wat kunt u eraan doen?
Werksituatie als oorzaak van slaapproblemen
Volgens het onderzoek van CZ naar de invloed van slaapproblemen op het werk blijkt dat bijna de helft van de slaapproblemen voortvloeit uit de werksituatie. Mensen kunnen hun werk niet loslaten, ervaren een te hoge werkdruk of hebben minder plezier in hun werk. Deze stress zorgt ervoor dat mensen minder en slechter slapen.
De vicieuze cirkel van slaapproblemen
Dit kan zich uiten in een vicieuze cirkel. Slecht slapen leidt tot minder concentratie en een slechter prestatievermogen. Hier kan de medewerker over piekeren, waardoor hij of zij op den duur zelfs kan opzien tegen het gaan slapen. Zijn of haar angst om niet te kunnen slapen, maakt de stress erger. Dit kan leiden tot een slaapstoornis.
De impact van slaapproblemen op werk en privé
Slaapproblemen brengen nog veel andere negatieve gevolgen met zich mee. Volgens het onderzoek van CZ hebben bij twee op de drie mensen de problemen effect op de werk- en privésituatie. Veertien procent geeft aan dat hun problemen leiden tot verzuim. Berekend is dat mensen die minder dan zes uur per nacht slapen, zes werkdagen op jaarbasis verliezen. Dit kan u als werkgever ongeveer €1440,- per medewerker per jaar kosten.
Grijs verzuim door slaapproblemen
Daarnaast leiden slaapproblemen volgens Cis Stoorvogel, slaaptherapeut bij Perspectief, ook tot grijs verzuim. Dit houdt in dat mensen wel werken, maar een stuk minder productief zijn en meer fouten maken. Ook verminderen slaapproblemen het denkvermogen, zorgen ze voor stemmingswisselingen en gezondheidsproblemen. Bovendien ontstaat er een grotere kans op ongelukken.
Slaapproblemen in specifieke sectoren
Slaapproblemen komen volgens CZ voor binnen alle leeftijdsgroepen en sectoren. Toch is er een aantal branches waarbij mensen een verhoogd risico lopen, zoals in de transportwereld, de gezondheidszorg en horeca. Mensen in deze sectoren draaien veel nachtdiensten of werken in ploegendiensten. Binnen deze branches ontwikkelen medewerkers twee keer zo vaak een slaapstoornis als medewerkers die van negen tot vijf werken.
Positieve effecten van slaap
Als je kwalitatief goed en voldoende slaapt, brengt dit, naast de verbetering van bovenstaande punten, nog meer positieve gevolgen met zich mee. Tijdens slaap doorloop je cycli van ongeveer 90 minuten van lichte slaap naar diepe slaap en weer terug naar lichte slaap(remslaap). In deze slaapfases vinden er allerlei processen plaats zoals lichamelijk herstel, ordening, verwerken van informatie en geheugenfuncties. Mensen die voldoende slapen, worden creatiever, hebben meer energie en een beter geheugen. Ook zijn mensen die goed slapen gezonder en presteren beter.
Wat kunt u doen bij slaapproblemen bij medewerkers?
Als iemand een paar nachten slecht slaapt, betekent dit nog niet dat diegene ook een slaapprobleem heeft. Het is namelijk heel normaal om af en toe een slechte nacht te maken. Je hebt pas een slaapprobleem als je dagelijks functioneren erdoor beïnvloed wordt gedurende een langere tijd (chronische insomnia: minimaal drie keer per week slecht slapen gedurende drie maanden of langer).
Allereerst is het belangrijk dat u als werkgever het onderwerp ‘slapen’ bespreekbaar maakt binnen uw organisatie. Zo kunt u uw medewerkers bijvoorbeeld vragen wat zij nodig hebben om uit te rusten. Uit dit soort gesprekken ontstaan volgens het CZ vaak goede ideeën.
Daarnaast kunt u het werken buiten werktijden ontmoedigen. Bijvoorbeeld door medewerkers te adviseren binnen twee uur voor het slapengaan geen digitaal apparaat meer te gebruiken. Zo krijgt de medewerker meer ruimte om volledig te ontspannen.
Andere tips zijn: flexibele werktijden instellen, de werkstress verminderen en medewerkers motiveren om te bewegen.
Als medewerkers beter en voldoende slapen, leidt dit uiteindelijk tot minder (grijs) verzuim en vitalere medewerkers. Hierdoor bespaart u hoge kosten en zitten uw medewerkers beter in hun vel.
Slaapworkshop tegen slaapproblemen
Veel mensen lopen al jaren met een slaapprobleem voordat ze hulp zoeken. Een workshop kan helpen het zelfinzicht bij medewerkers te vergroten. Ze krijgen informatie over wat de slaap bevordert en belemmert. Er wordt verteld hoe de werk- en leefstijl van invloed zijn op hun slaappatroon. Als mensen bijvoorbeeld overdag geen pauzes nemen dan gaan zij overprikkeld naar bed. Hierdoor kunnen ze moeite hebben met in- en doorslapen of worden te vroeg wakker. Er wordt uitgelegd dat het nemen van pauzes erg belangrijk is. Daarnaast wordt het belang van een gezonde leefstijl, ritme en regelmaat besproken.
Momenteel ontwikkelt Perspectief ook een workshop voor leidinggevenden. In deze workshop leren zij hoe ze slaapproblemen kunnen herkennen, wat de risico’s zijn en wat de invloed voor het werkvermogen en de gezondheid is.
Wat is slaapoefentherapie?
Als de slaapproblemen al zodanig groot zijn en leiden tot een slaapstoornis, kan slaapoefentherapie helpen. Of een medewerker slaapproblemen heeft, kan naar voren komen uit een PMO of werkvermogensmonitor. Ook kan je uit een RI&E afleiden of er mogelijk signalen zijn met betrekking tot slaapproblemen binnen de organisatie.
De oefentherapeut kan de medewerker door middel van gemiddeld zes behandelingen, helpen om klachten te verminderen of op te lossen. Allereerst wordt er een screening gedaan om te kijken of de medewerker baat heeft bij slaapoefentherapie. Het zou namelijk ook zo kunnen zijn dat hij of zij doorverwezen moet worden naar een arts.
Een oefentherapeut benadert de lichamelijke en mentale klachten en slaapproblemen vanuit een 24-uurs visie. De invloeden van de dag lopen door in de nacht. Daarbij zullen de gevolgen van de slechte nachtrust doorlopen in de dag die erop volgt. Systematisch worden de onderliggende oorzaken en in standhoudende factoren van de klachten en het slaapprobleem inzichtelijk gemaakt, aangepakt en opgelost.
Meer informatie over slaapproblemen?
Wilt u ook iets doen aan slaapproblemen bij uw medewerkers? Of wilt u preventief handelen en een workshop geven? Neem contact met ons op via 0341-438700 / info@perspectief.eu
