Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E): Alles wat u moet weten

Wat is een RI&E?

Een Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E) is een preventieve en wettelijk verplichte tool die helpt bij het systematisch in kaart brengen van alle gezondheids- en veiligheidsrisico's binnen uw organisatie. Het doel van de RI&E is om de arbeidsomstandigheden te verbeteren en een veilige werkomgeving voor uw medewerkers te creëren, wat uiteindelijk leidt tot een betere duurzame inzetbaarheid, lager verzuim en een hogere productiviteit. Maar meestal wordt de RI&E als een stoffig document en een blok aan het been ervaren. Toch wordt de RI&E een steeds belangrijker onderdeel van het Arbobeleid van bedrijven.

Waarom een RI&E?

Het uitvoeren van een RI&E is essentieel om inzicht te krijgen in de risico's op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn binnen de werkomgeving en het arbo- en verzuimbeleid van uw organisatie. Het helpt u om gerichte maatregelen te nemen om deze risico's te beheersen en te zorgen voor een gezonde, veilige en productieve werkomgeving voor uw medewerkers.

Voordelen van een RI&E

• Verhoogde duurzame inzetbaarheid van medewerkers
• Vermindering van verzuim en ongevallen
• Betere naleving van wet- en regelgeving

Risico's van het ontbreken van een RI&E

Het niet hebben van een RI&E is in strijd met de Arbowet en kan leiden tot boetes of sancties van de Inspectie SZW (Sociale Zaken en Werkgelegenheid). Daarnaast kan de werknemer naar de rechter stappen en de schade verhalen op de werkgever met het inspectierapport als sterke bewijsvoering.  

Ook kunnen ongevallen, verzuim en een lagere productiviteit het gevolg zijn van het ontbreken van een RI&E, wat negatieve consequenties heeft voor uw organisatie en medewerkers. Kortom, bij uitval om wat voor reden dan ook heeft uw organisatie te maken met torenhoge verzuimkosten.

Dit alles buiten beschouwing gelaten, mist de werkgever de kans om een omgeving te scheppen waarin werknemers optimaal kunnen functioneren. Waarin ze veilig en gezond en met plezier kunnen werken.

Het uitvoeren van een RI&E

De RI&E kan intern worden uitgevoerd door een medewerker met kennis van de bedrijfsprocessen en arbeidsrisico's, bijvoorbeeld een preventiemedewerker. Externe ondersteuning van een arbodienst of deskundige zoals Perspectief kan helpen bij het objectief in kaart brengen van de risico's en het opstellen van een volledig en effectief Plan van Aanpak.

Wat is het Plan van Aanpak en RI&E

Het Plan van Aanpak is een essentieel onderdeel van de RI&E. In het Plan van Aanpak worden de geïdentificeerde risico's, prioriteiten en maatregelen beschreven om de risico's te beheersen. Het is een verplicht onderdeel van de RI&E-procedure, en helpt uw organisatie om een gestructureerde en doelgerichte aanpak te hanteren bij het verbeteren van de veiligheid en gezondheid op de werkvloer.

Moet een RI&E altijd uitgevoerd worden?

Bekijk het handige stroomschema om te bepalen of een RI&E altijd uitgevoerd moet worden:

Hoe vaak moet een RI&E worden uitgevoerd?

Er is geen vaste termijn voor het uitvoeren van een RI&E. Het is echter aan te raden om uw RI&E op zijn minst elke vier jaar te actualiseren of wanneer er veranderingen plaatsvinden binnen uw organisatie, zoals een uitbreiding, reorganisatie, verhuizing, of veranderende werkomstandigheden zoals de coronapandemie.

Kan een werkgever zich op de RI&E voorbereiden?

De volgende dingen kunt van tevoren al doen:  

• De werkgever kan zich informeren over het doel en de werkwijze van de RI&E.  
• Verzuim, ongevallen en bijna-ongevallen in kaart brengen.
• Een preventiemedewerker benoemen en trainen.
• Ervoor zorgen dat het formulier vooronderzoek is ingevuld alvorens een adviseur op bezoek komt.

Is controle op de naleving van de RI&E van belang?

Natuurlijk is het belangrijk dat u naleving controleert. Controleer niet alleen of beheersmaatregelen op tijd en naar behoren worden uitgevoerd, maar vooral ook of de getroffen maatregelen het gewenste effect hebben!

Hoe doet een werkgever dit het beste?

Een effectieve manier om de naleving van de RI&E te controleren is door het op te nemen in de jaarplanning en gebruik te maken van de Deming-kwaliteitscirkel, bestaande uit vier stappen: Plan, Do, Check en Act (PDCA). Begin met het opstellen van een duidelijk plan (Plan) voor het uitvoeren van de RI&E en het implementeren van preventieve maatregelen. Voer vervolgens deze maatregelen uit (Do) volgens het plan. Controleer regelmatig de resultaten en voortgang (Check) om te verifiëren of de risico's correct zijn aangepakt en of de RI&E-wetgeving wordt nageleefd. Tot slot, neem naar aanleiding van de bevindingen actie (Act) om eventuele tekortkomingen te verbeteren en zo een continue verbetering van de arbeidsomstandigheden en naleving van de RI&E te waarborgen. Meer over de kwaliteitscirkel van Deming.

Hoe kan ik de RI&E intern het beste communiceren?

De RI&E is een instrument. U moet goed nadenken over wat je wilt bereiken en de manier waarop je de inhoud wilt overbrengen.

• Allereerst dient de MR/OR/PVT geïnformeerd te zijn.
• Daarnaast moeten alle werknemers worden ingelicht dat de RI&E ter inzage beschikbaar is.
• Arbeidsveiligheid moet je vervolgens in de dagelijkse praktijk brengen. Introduceer verbeterprogramma’s, maandthema’s, toolboxen, gezamenlijke inspecties, etc.
• TIP! Zorg ervoor dat het thema arbeidsomstandigheden een vast agendapunt is bij vergaderingen.

Houd de RI&E actueel met het Veiligheid Volgsysteem (VVS)

Het borgen van de RI&E in de praktijk is het struikelblok van veel organisaties. Door de RI&E te zien als een continu proces in plaats van een statisch document, wordt het gemakkelijker om de RI&E actueel te houden en de arbeidsomstandigheden binnen uw organisatie te blijven verbeteren. U kunt hiervoor het Veiligheid Volg Systeem inzetten. Bekijk onderstaande video

Wanneer is een RI&E niet actueel meer?

Als er een verbouwing, een ingrijpende personele wijziging of een verhuizing heeft plaatsgevonden. Maar ook wanneer het Plan van Aanpak niet regelmatig wordt aangevuld of geëvalueerd. Kort gezegd: de RI&E is niet meer actueel wanneer er nieuwe risico’s zijn ontstaan en deze zijn niet opgenomen in het bijbehorende Plan van Aanpak.

Waarin onderscheidt Perspectief zich met de RI&E?

Perspectief biedt maatwerk door bij de voorbereiding zorgvuldig een instrument te kiezen dat bij de organisatie past. Mens en gedrag staan centraal. Daardoor kunnen wij de lijstjes ook even los laten om achterliggende oorzaken te identificeren. Wij hebben alle kerndeskundigen in huis en kunnen daardoor snel schakelen wanneer verdiepend onderzoek en advies nodig is. Vraag gerust vrijblijvend advies aan over de inzet van een RI&E.

‍